Miasto Białej Puszczy: Pułtusk w Dolinie Narwi

By © Marek and Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland [CC BY-SA 3.0 DEED (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Commons

Zapraszamy do miasta na północy Mazowsza - Pułtuska! Zanurz się w historii sięgającej średniowiecza, przechadzaj się uliczkami miasta biskupiego i delektuj się pięknem przyrody w sercu Puszczy Białej nad malowniczą Narwią.

REKLAMA

wiadomości

miasto

na sygnale

komunikacja

kultura

zdrowie

nieruchomości

biznes

Tego szukamy w Pułtusku

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Pułtusk pogoda, Pułtusk praca, Pułtusk, Pułtusk 24, gajda med Pułtusk, Pułtusk facebook, BS Pułtusk.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Pułtusku, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jego historii.

Najstarsze ślady osadnictwa w tej okolicy pochodzą sprzed XI wieku. W XI i XII w. obok istniejącego już grodu powstała osada targowa. W XII i XIII w. nad brzegiem Narwi rozwijał się kolejny ośrodek handlowy, który dał początek miastu Pułtusk. W pierwszej połowie XIII w. gród był pod władzą biskupstwa płockiego, pozostając pod ich jurysdykcją do 1796 r. Grodzie pułtuskim wielokrotnie niszczyły najazdy litewskie i prusko-jaćwieskie.

W 1339 r. Pułtusk uzyskał prawa miejskie. W XV–XVII w. był jednym z głównych ośrodków gospodarczych Mazowsza. Korzystne położenie nad Narwią sprzyjało rozwojowi miasta. W latach 1537–1576 Pułtusk był ważnym miejscem handlu zbożem, z 54 kupcami zajmującymi się tym biznesem. Miasto rozwijało się również jako ośrodek handlowy dla innych towarów. Dowodem na rozwój handlu był najdłuższy brukowany rynek w Europie o długości 380 metrów.

W połowie XV w. w mieście powstała kolegiata, a w XVI w. zbudowano kościoły, szpital, łaźnię miejską, apteki i przytułki dla ubogich. Gospodarcze dobrobyt miasta sprzyjał rozwojowi szkolnictwa i życia kulturalnego. W 1565 r. biskup Andrzej Noskowski sprowadził jezuitów do Pułtuska, a rok później utworzyli kolegium. W tym kolegium, wychowawcami byli między innymi Piotr Skarga i ks. Jakub Wujek. Od połowy XVI wieku przy jezuickiej szkole działał pierwszy w Rzeczypospolitej teatr publiczny.

W XVII w. w Polsce miały miejsce wojny, które przyczyniły się do stopniowego osłabienia Rzeczypospolitej. W połowie tego stulecia Pułtusk został zniszczony przez Szwedów, a w 1703 r. podczas wojny północnej w okolicy miasta doszło do starcia między armią saską a szwedzką. Wojska zwycięskiego Karola XII splądrowały i podpaliły Pułtusk. Przez resztę wieku trwały prace rekonstrukcyjne miasta.

Po III rozbiorze Polski w 1795 r. Pułtusk znalazł się pod panowaniem pruskim, a od 1807 r. w Księstwie Warszawskim, a następnie od 1815 r. – w Królestwie Polskim. W 1806 r. cesarz Napoleon Bonaparte odwiedził miasto, gdzie miała miejsce bitwa między jego wojskami a armią carską. Wojska rosyjskie wycofały się za Narew. Francuzi umieścili nazwę Pułtusk na Łuku Triumfalnym, aby upamiętnić te wydarzenia. 30 stycznia 1868 r. w okolicach miasta spadł duży meteoryt, później nazwany pułtuskim. W wyniku wielkiego pożaru w 1875 r. prawie cała zabudowa została zniszczona. W XIX w. Pułtusk nadal prosperował głównie dzięki handlowi zbożem. Istniały również dwa browary, młyn parowy, tartak i destylatornie. W 1867 r. utworzono powiat pułtuski w ramach guberni łomżyńskiej.

W trakcie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Pułtusk był areną ciężkich starć. W okresie II Rzeczypospolitej stał się miastem garnizonowym, z siedzibą 13. Pułku Piechoty Wojska Polskiego. Mimo to nadal był stolicą powiatu w województwie warszawskim.

We wrześniu 1939 r. wojska niemieckie zajęły Pułtusk. 17 września 1939 r. po inwazji ZSRS na Polskę rzeka Narew stała się granicą między III Rzeszą a ZSRS, co spowodowało włączenie Pułtuska do Niemiec, gdzie otrzymał nazwę Ostenburg. W styczniu 1945 r. miasto zostało opanowane przez wojska sowieckie po ciężkich walkach, podczas których zniszczono 85% zabudowy miejskiej. W latach 1946–1951 w okolicach Pułtuska działał oddział Jana Kmiołka „Wira” w ramach podziemia niepodległościowego. W trakcie spektakularnej akcji 30 listopada 1946 r. rozbił więzienie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, uwalniając przetrzymywanych.

Mimo znacznych zniszczeń miasto zostało odbudowane po 1945 r., utrzymując swoją pozycję jako ważny ośrodek turystyczny na północy Mazowsza. Charakteryzuje się bogatą historią architektoniczną, obejmującą m.in. zamek, oraz malowniczym położeniem nad Narwią i jej odnogami. W latach 1950–1992 Pułtusk posiadał działające wąskotorowe połączenie kolejowe z Nasielskiem (ostateczna rozbiórka linii miała miejsce w 2011 r.). Od 1999 r. jest stolicą powiatu w województwie mazowieckim.